معرفی کتاب معجزه تشویق در افزایش انگیزه 1
معرفی کتاب معجزه تشویق در افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان
کتاب معجزه تشویق در افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان نوشته‌ی پروانه رضائی، به بررسی اهمیت تشویق و تنبیه، تأثیر شکل، ظاهر و نقش معلم، استفاده از تحسین ویژه و… در افزایش یادگیری می‌پردازد.
تشویق باعث افزایش نیرو و استعداد دانش‌آموزان، بهبود سرعت در کار‌های بدنی و استقامت آنها در کار می‌شود و در شکل‌گیری عادات مطلوب در کودکان و نوجوانان مؤثر است. وقتی دانش‌آموزی را تنبیه می‌کنید نه تنها به هیچ یک از نیازهای اساسی او پاسخ نمی‌دهید بلکه تعادل حیاتی‌اش را بر هم زده و او را با تجربه‌ی ناخوشایندی که همواره از آن فرار می‌کند، مواجه می‌کنید؛ حتی اگر به طور موقت رفتار مطلوب او را کنترل کرده باشید.
استفاده از تشویق و محبت یکی از روش‌های تربیتی بسیار مؤثر است. خدای تعالی رمز پیروزی پیامبر اکرم (ص) را در همین مورد، صدور محبت‌ورزی پیامبر به امت خود می‌داند: به موجب لطف و رحمت الهی برایشان آموزشی نجواه و با آنان مشورت کن (و به آنان شخصت بده).
در صورتی که کودکان از نظر درسی و اخلاقی در وضعیتی غیر قابل قبولی باشند حتماً باید نقطه‌ی مثبتی در رفتار و ظاهر آنها پیدا کرد و از آن برای تشویق استفاده کرد. مثلاً ممکن است موی سرشان اصلاح شده و مرتب باشد و دفتر و کتابشان را خوب نگهداری کنند. به هر حال باید از همان نقطه‌ی مثبت برای موفقیت تحصیلی و انگیزه در آنها استفاده کرد و شخصیت قابل قبولی برایشان ساخت. سرگرمی‌ها و علایق کودک نیز نباید از نظر معلم دور باشد.
در بخشی از کتاب معجزه تشویق در افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان می‌خوانیم:
رفتار مثبت رفتاری است که مدیران، معلمان و دیگران را خشنود می‌کند. به عنوان مثال دانش‌آموزی که با جدیت کار می‌کند، باعث احساس رضایت بزرگسالان می‌شود. مدیر و معلم نیز از رفتار دانش‌آموز احساس غرور و شادمانی می‌کنند و دوست دارند که رفتار او همچنان باقی بماند. تقویت کردن این روش باعث پاداش دادن به دانش‌آموز می‌شود. اگر به دانش‌آموز پاداش داده شود، رفتار او تکرار می‌شود.
تقویت مثبت بهترین و مؤثرترین روش افزایش رفتار است. تقویت مثبت فرآیندی است که در آن ارائه تقویت کننده مثبت بعد از رفتار، منجر به نیرومند شدن آن رفتار می‌شود و این تقویت کننده‌های مثبت مهم‌ترین عامل افزایش و ادامه رفتارهای ما در زندگی روزانه هستند. معلم کلاس اول دبستان تصمیم می‌گیرد هر وقت دانش‌آموزان موقع ورود به کلاس به او سلام کنند، با لبخند زدن به طرف تمامی بچه‌ها جواب سلام را بدهد و رفتار سلام کردن آنها را تقویت کنند. این امر منجر به افزایش سلام کردن دانش‌آموزان خواهد بود و تشویق به این کار می‌شوند.
1. تأثیر تشویق بر خودباوری و اعتماد به نفس
- تشویق مناسب می‌تواند نقش مهمی در افزایش اعتماد به نفس دانش‌آموزان ایفا کند. وقتی دانش‌آموزان احساس کنند که تلاش‌هایشان مورد قدردانی قرار می‌گیرد، تمایل بیشتری به ادامه تلاش و بهبود خواهند داشت.
2. تقویت مثبت و کاهش تنبیه
- روش‌های تشویقی مؤثر بر پایه تقویت مثبت بنا شده‌اند. به جای تمرکز بر اشتباهات و تنبیه، این کتاب‌ها توصیه می‌کنند که موفقیت‌ها و پیشرفت‌های کوچک دانش‌آموزان مورد تشویق قرار گیرد تا انگیزه آنها افزایش یابد.
3. روش‌های تشویق عملی
- استفاده از تشویق‌های کلامی و غیرکلامی مانند استفاده از عبارات مثبت، تشویق‌های جسمانی (مثل دست زدن) و جوایز کوچک به عنوان راهکارهایی برای تشویق دانش‌آموزان معرفی می‌شود. روش‌های خلاقانه برای استفاده از تشویق در کلاس و خانه نیز بررسی می‌شود.
4. تشویق به یادگیری فعال و خودتنظیمی
- تشویق به خودتنظیمی یکی از موضوعات مهم است. دانش‌آموزانی که یاد می‌گیرند چگونه خودشان را تنظیم کنند و مسئولیت یادگیری خود را بر عهده بگیرند، از نظر تحصیلی موفق‌تر خواهند بود. تشویق می‌تواند به ایجاد این مهارت کمک کند.
5. تشویق به جای مقایسه
- کتاب‌ها معمولاً هشدار می‌دهند که نباید دانش‌آموزان را با هم مقایسه کرد. مقایسه مداوم می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و ایجاد رقابت ناسالم شود. در عوض، تمرکز بر پیشرفت فردی و تلاش هر دانش‌آموز باید باشد.
6. تشویق و ایجاد فضای مثبت در کلاس
- تشویق می‌تواند به ایجاد محیطی مثبت و دوستانه در کلاس کمک کند. وقتی دانش‌آموزان احساس می‌کنند که در محیطی حمایت‌کننده و پر از انگیزه هستند، مشارکت آنها بیشتر خواهد شد.
7. اثرگذاری بلندمدت تشویق
- تشویق نه تنها بر موفقیت کوتاه‌مدت تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند باعث ایجاد نگرش مثبت به یادگیری در طول زندگی شود. این اثرات بلندمدت تشویق نیز به‌طور دقیق در کتاب‌ها بررسی می‌شود.
فهرست مطالب کتاب
مقدمه
عدم انگیزه دانش‌آموز برای یادگیری
تعریف انگیزه دانش‌آموز
عوامل تأثیر گذار بر انگیزه دانش‌آموزان
مزیت‌های انگیزه درونی
پرورش انگیزه در مدرسه
تقویت انگیزه‌های درسی
پیشنهاداتی جهت گسترش روش‌های نوین تدریس و ایجاد انگیزه در مدرسین
راهکارهای ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان و تأثیر آن در پیشرفت تحصیلی
روش‌های معلم برای افزایش یادگیری شاگردان
بررسی نحوه تأثیر تشویقی در افزایش یادگیری
تعریف واژه‌ها واصطلاحات
تشویق
تنبیه
